افسردگی پاییز

احتمالأ برايتان پيش آمده كه در فصل پاييز و زمستان كه هوا سرد ميشود و روزها كوتاهترند و هوا زودتر تاريك ميشود احساس دل گرفتگی و اندوه داشته باشيد كه گاهی شرايط روحی تان در اتفاقات و برهه های خاصی از زندگی هم ميتواند در ايجاد اين حس دخيل باشد و همه بسيار با نظير اين جملات مواجه شده ايم كه "پاييز كه ميشه دلم ميگيره" يا " پاييز فصل غمگينيه"و ... در واقع طبيعی است كه در فصل پاييز و زمستان چنين احساسی داشته باشيم اما اين احساسات يك اندوه زمستانی می باشد و افسردگی فصلی متفاوت از اين اندوه و فراتر از چنين حس وحالی می باشد.

اختلال عاطفي_فصلي (SAD) كه به آن افسردگی فصلي ميگويند با تغييرات فصلی و معمولأ با شروع پاييز ايجاد ميشود و در زمستان شدت ميگيرد و برخلاف اندوه زمستانی بر زندگی روزمره تأثير ميگذارد و طرز فكر فرد را نيز تحت تأثير قرار ميدهد.اما درمان مناسب ميتواند اين مشكل را برطرف كند.

 افسردگي فصلی معمولأ در بزرگسالان جوان شايع است و خانم ها را خيلی بيشتر از آقايان درگير ميكند و آمارها نشان داده تقريبأ ٧٥ درصد از كسانی كه به افسردگی فصلی دچار ميشوند خانم ها هستند.گذشته از آن افرادی كه بيشتر مستعد اين نوع افسردگی هستند كسانی اند كه اختلال خلقی ديگری مثل افسردگی يا اختلال دو قطبی دارند، يا كسانی كه يكی از اعضای خانواده ی آنها به يك اختلال روحی و روانی دچار باشد مثل افسردگی يا اسكيزوفرنی يا اختلال دو قطبی ،افرادی كه دچار اختلال اضطراب ،اختلال بيش فعالی_كم توجهي (ADHD)،اختلال خوردن و اختلال پانيك هستند.

اما دلايلی كه ميتواند باعث افسردگی فصلی در افراد با شرايط عادی شود تغيير ساعت بيولوژيكی، عدم تعادل در هورمون های مغز، كمبود ويتامين D، بيشتر شدن ملاتونين و افكار منفی باشد كه همه به نوعی به همان تغيير شرايط آب و هوا در فصل سرد و كمبود نور خورشيد و ويتامين D ربط دارد.به همين دليل افسردگی فصلی در افرادی كه در نواحی ابری زندگي ميكنند شايع تر است.توليد سروتونين با ويتامين D نيز افزايش ميابد.از آنجايی كه نور خورشيد به بدن كمك ميكند تا ويتامين D بسازد. كمتر در معرض نور خورشيد قرار گرفتن در فصول سرد و هوای ابری ميتواند موجب كمبود ويتامين D شود و اين تغيير ميتواند بر سطح سروتونين و خلق وخو اثر بگذارد.

حال مسأله ی مهم اين است كه چطور ازين افسردگی پيشگيری يا با آن مقابله كنيم؟

از آنجايی كه تشخيص افسردگی فصلی بر اساس اپيزودهايی از غم و اندوه كه طی فصولی خاص و دست كم دوسال متوالی بايد رخ داده باشد نميتوانيد از اولين اپيزود افسردگی فصلی در همان ابتدا چنين تشخيصی بدهيد و پيشگيری كنيد اما به محض اينكه تشخيص اين اختلال داده شد ميتوانيد با اقداماتی با آن مقابله كنيد تا علائم تان برنگردد.

مثلأ از رژيم غذايی متعادلی پيروی كنيد و غذاهای شيرين و كربوهيدراتی كه احتمالأ تمايل بيشتری به آن خواهيد داشت را كنترل كرده و بايد انتخاب های غذايی سالم تری داشته باشيد.سعي كنيد سه بار در هفته و هربار حداقل سی دقيقه ورزش كنيد.داشتن برنامه روزانه منظم و فعاليت بدنی از راههای مهم مقابله با افسردگی فصلی است.مطالعات نشان داده كه ورزش و فعاليت های منظم ورزشی باعث كاهش پنجاه درصد علائم افسردگی فصلی ميشود و به درمان استرس و افسردگی كمك قابل توجهی ميكند و بهترين حالت ورزش در فضای باز و در معرض نور خورشيد است.ورزش های برفی مانند اسكی،پياده روی در برف يا حتی ساخت آدم برفی ميتواند بسيار به بهبود علائم اين بيماری كمك كند.

از فعاليت های اجتماعی كناره گيری نكنيد،حلقه ی اجتماعی تان را حفظ كنيد و با دوستانتان بيشتر ديدار كنيد.هر روز بيرون برويد حتی اگر هوا ابری باشد نور روز احساس بهتری در شما ايجاد ميكند.

شايد برايتان جالب باشد كه رايحه درمانی نيز يكی از روش های كنترل اختلال عاطفی و فصلی می باشد.تحقيقات نشان ميدهد كه روايح طبيعی مختلف نقش زيادی در بهبود خلق وخو، تنظيم احساسات و بهبود خواب افراد دارند.البته رايحه درمانی به درمان انواع افسردگی كمك ميكند اما در مقابله با افسردگی فصلی موثرتر است چون بعضی از نشانه های خاص اين بيماری مثل كمبود انرژی و هوس كربوهيدرات را هدف قرار ميدهد كه از علائم افسردگی فصلی است.

هركدام از اين رايحه های خاص به نوعی ارتباط ما را به طبيعت افزايش ميدهد.ارتباطی كه در فصل های پاييز و زمستان خيلی كمرنگ ميشود.رايحه های طبيعی مثل ليمو، گل ياس، اسطوخودوس،رز و نعنا فلفلی ...از روايح توصيه شده در درمان افسردگی فصلی هستند.

اما اگر علائم و نشانه های افسردگی فصلی تكرار شود حتمأ مراجعه به پزشك الزامی می باشد و وقتی اين نوع افسردگی توسط روان پزشك تشخيص داده شود درمان آن نيز به نظر پزشكتان بستگی خواهد داشت كه معمولأ براساس حالات بيمار و شدت علائم يك يا چند روش درمان برای فرد انتخاب ميشود.مانند روش فتوتراپی و نور درمانی كه از دهه ١٩٨٠ از درمان های اصلی افسردگی فصلی بوده است. روش درمان رفتار شناختی (CBT)  كه نوعی از گفتار درمانی است و هدف آن كمك به افراد برای يادگيری نحوه ی كنارآمدن با شرايط دشوار است. روش دارو درمانی و استفاده از داروهای ضد افسردگی بنا بر نياز بيمار به استفاده از دارو در كنار روش هاي ديگر گاها و بر اساس تشخیص متخصص انجام خواهد شد.